Yaklaşık 74 milyon yıl önce, Dünya bambaşka bir yerdi. Okyanuslar, sadece yırtıcı sürüngenlerin değil, boyutlarıyla insanı hayrete düşüren başka canlıların da yaşam alanıydı. Mosasaurlar gibi dev avcılar ve elasmosaurlar gibi uzun boyunlu deniz sürüngenleri, Geç Kretase döneminin dikkat çeken sakinleri arasındaydı.
Fakat o dönemin bir başka büyüleyici canlısı, neredeyse beş metreye ulaşan uzunluğuyla tarih sahnesine çıkan bir deniz kaplumbağasıydı: Archelon.
Archelon, bugüne kadar bilinen en büyük deniz kaplumbağası olarak kayıtlara geçti. Yaklaşık 4,6 metre uzunluğa ve 5 metre kanat açıklığına sahipti. Ağırlığı ise iki tona yaklaşıyordu. Bu etkileyici boyutlarına rağmen, ağır bir canlı olmanın dezavantajını suyun içinde pek de hissetmiyordu. Araştırmalar, Archelon’un suda zarif bir şekilde, adeta bir penguen gibi yüzdüğünü ortaya koyuyor. Ancak onun bu zarif hareketlerinin arkasında, oldukça etkili bir avcı anatomisi vardı.
Kanca biçimindeki güçlü gagası, onu tehlikeli bir yırtıcı haline getiriyordu. Bu yapı sayesinde midye gibi sert kabuklu canlıları kırabileceği ya da denizanaları gibi daha yumuşak avları kolayca parçalayabileceği düşünülüyor. Archelon’un yaşam alanı, bugün artık var olmayan Batı İç Denizi olarak bilinen ve bir zamanlar Kuzey Amerika kıtasını ikiye ayıran dev bir su kütlesiydi.
Avrupa’dan gelen dev bir sürpriz
Ancak Archelon’un yalnızlığı uzun sürmedi. Yıllar sonra, Avrupa’da yürütülen kazılar sırasında, onunla boy ölçüşebilecek bir başka dev kaplumbağanın kalıntılarına ulaşıldı. Leviathanochelys aenigmatica adı verilen bu yeni tür, günümüzde İspanya’nın kuzeydoğusunda yer alan bölgede keşfedildi.
Fosilleşmiş kabuk parçaları ve leğen kemiği sayesinde incelenebilen bu türün, yaklaşık 4 metre uzunluğa ulaşabildiği tahmin ediliyor. Bu keşif, Geç Kretase döneminde Avrupa sularında da Archelon’a benzer büyüklükte kaplumbağaların yaşadığını ortaya koyarak bilim dünyasında önemli bir boşluğu doldurdu. Bu tür, şimdiye kadar Avrupa’da tespit edilmiş en büyük deniz kaplumbağası olma unvanını taşıyor.
Günümüzün sessiz devleri
Elbette, tarih boyunca denizleri devasa kaplumbağalar paylaştı. Ancak günümüzde yaşayan bazı türler de halen oldukça etkileyici boyutlara sahip. Deri sırtlı deniz kaplumbağası (Dermochelys coriacea), bugünün en büyük deniz kaplumbağası olarak kabul ediliyor. Boyu 1,5 ila 1,8 metre arasında değişen bu tür, tarih öncesi ataları kadar büyük olmasa da, modern deniz canlıları arasında hatırı sayılır bir yer tutuyor.
