Multipl Skleroz (MS): Belirtileri ve Tedavi Seçenekleri

Multipl Skleroz (MS), merkezi sinir sistemini etkileyen, bağışıklık sisteminin vücudun kendi sinir hücrelerine saldırmasıyla ortaya çıkan ciddi bir nörolojik hastalıktır. Sinir hücrelerinin etrafındaki “miyelin kılıf” hasar gördüğünde, beynin ve omuriliğin vücuda sinyal göndermesi zorlaşır, bu da çeşitli sağlık sorunlarına yol açar.

TÜRKİYE’DE MS HASTALARI

Türkiye’de yaklaşık 85 bin kişide MS hastalığı tanısı konulmuştur. Nörolog Prof. Dr. Serkan Demir, MS hastalığı ile doğrudan ilişkili çevresel faktörlerin; D vitamini eksikliği, sigara kullanımı ve Epstein-Barr virüsü enfeksiyonunu öne çıkardığını belirtmektedir. Özellikle kadınlarda erkeklere oranla 2-3 kat daha fazla görülmektedir. Kadınların bağışıklık sisteminin daha aktif olması, bu durumu açıklayabilir.

TEDAVİ GECİKİRSE NE OLUR?

Erken teşhis ve tedavi, MS hastalarının yaşam kalitesini korumada oldukça önemlidir. Prof. Dr. Demir, tedavinin gecikmesinin kalıcı nörolojik engellere yol açabileceği konusunda uyarıyor. Baş ağrısı, uyuşma ve görme kaybı gibi belirtiler göz ardı edilmemelidir. Genetik yatkınlığı olan genç yetişkinler, özellikle 20-40 yaş arası bireyler risk altındadır.

MS RİSKİ AZALTILABİLİR Mİ?

MS için kesin bir tedavi yöntemi bulunmamakla birlikte, hastalığın seyrini yavaşlatmaya yardımcı olan çeşitli tedavi yöntemleri mevcuttur. Son yıllarda manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ile lezyonların durumu daha iyi takip edilebilirken, kanda veya beyin omurilik sıvısında yapılan biyomarkır araştırmaları tanıya katkı sunmaktadır. D vitamini takviyesi ve sigara içmekten kaçınmanın riski azaltabileceğine dair çalışmalar da bulunmaktadır.

OTOLOG KÖK HÜCRE NAKİL ÇALIŞMALARI

Otolog hematopoietik kök hücre nakli (AHSCT) tedavisi, özellikle tedaviye dirençli, şiddetli MS vakalarında tercih edilmektedir. Hastanın hastalık aktivitesinin yüksek olması ve mevcut tedavilere yanıt vermemesi, bu yöntemin kullanılmasında önemli bir kriterdir. Prof. Dr. Demir, Türkiye’de sadece birkaç merkezde uygulanan bu yöntemin geliştirilmesine yönelik eğitim ve bilgilendirme çalışmalarının sürdüğünü ifade etmektedir.

KÖK HÜCRE NAKLİNİN AVANTAJLARI

Hematolog Prof. Dr. Hasan Atilla Özkan, kök hücre naklinin hastaların bağışıklığını sıfırlayarak yenileme amacı taşıdığını belirtiyor. Bu yöntem, MS hastaları arasında en yaygın olarak kullanılan tedavi seçeneklerinden biridir. İyi hasta seçimi, alternatif tedavi yöntemlerine göre hastalık kontrolünü sağlamakta önemli rol oynamaktadır.

NAKİL SÜRECİ NASIL İŞLER?

Kök hücre nakli süreci öncesinde hastaların sağlık durumları detaylı incelemelerle değerlendirilir. Uygunluk durumunda, hastaya bazı tedavi ajanları uygulandıktan sonra kök hücreler toplanır. Bu süreç sırasında bazı yan etkiler yaşanabilir ancak ağrı kesicilerle kontrol altına alınması mümkündür. Sonuçta, yeni kök hücreler hastanın bağışıklık sistemini yeniden yapılandırarak ona yeni bir başlangıç sağlar.

Günümüzde sağlık bilimlerinde kaydedilen ilerlemeler, MS hastalarının yaşam kalitesini artırmaya yönelik önemli adımlar sunmaktadır. Her MS hastasının otolog kök hücre nakli hakkında uzman görüşü alması önerilmektedir.